HDR

De module locatiefotografie is van start gegaan. Naast dat ik de komende weken definitief van mijn angst voor het gebruik van de flitser af hoop te komen, zag ik ook erg uit naar het leren werken met HDR techniek.

Het is je vast wel eens gebeurd; je wilt een foto maken met een groot verschil in licht en donker (bijvoorbeeld een interieurfoto met een raampartij tijdens een zonnige dag). Óf het raam is volledig overbelicht, óf je interieur wordt veel te donker. Alle delen van je compositie goed uitlichten lukt eenvoudig niet. Het fotograferen bij zonsondergang is nog zo’n voorbeeld: óf je lucht is prachtig en de voorgrond donker, óf je voorgrond is goed uitgelicht maar je lucht overbelicht.

Hoe kan dat, en hoe kun je met HDR wél een mooi resultaat krijgen?

Om het waarom te beantwoorden: ons menselijk oog bevat super gevoelige apparatuur waarmee we zonder moeite een groot verschil in licht-donker in 1 blikveld kunnen overbruggen. Wij zien ons interieur én alles wat buiten is beide even helder. Ons oog kan tot 24 ‘stops’ verschil aan. 1 stop is 1 verdubbeling van de hoeveelheid licht. Ter vergelijking: een erg goede spiegelreflex camera kan tegenwoordig maximaal 10 stops overbruggen. Dit verklaart waarom het beeld wat uit de camera komt vaak anders is dan dat wat je waarneemt.

Met HDR kun je een groter aantal stops toch met de camera overbruggen. Je doet dit door meerdere foto’s van dezelfde situatie te maken en deze samen te voegen waarbij je van iedere foto de best belichte (doortekende) delen kiest. Meestal kies je de normale belichting en 1 stop onder- en overbelicht. Eventueel kun je dit nog aanvullen met 2 stops onder- en overbelicht en zelfs 3 stops.

Je hebt dan uiteindelijk 3, 5 of 7 foto’s die je kunt samenvoegen. Photoshop doet dit automatisch voor je, waarbij je achteraf nog volop mogelijkheden hebt om bij te stellen en aan te passen.

De opdracht die we kregen om met HDR te oefenen was om een stadsgezicht te fotograferen tijdens het blauwe uurtje (als de zon net onder is en de lucht nog niet helemaal donker).

Ik koos het altijd boeiende gezicht op Dordrecht vanaf de overkant van het water in Zwijndrecht (een verder niet interessant dorp maar het uitzicht op Dordrecht is fenomenaal). Op midzomeravond om 22:04 ging het blauwe uur van start en was ik paraat.

Met mijn Canon 5D heb ik een ingebouwde HDR functie die automatisch het vereiste aantal foto’s met variërende belichting maakt. Het bleek verrassend simpel. Camera op statief (je wilt nl wel dat al je foto’s precies dezelfde compositie hebben om later makkelijk te kunnen samenvoegen), instellen (manual focus, diafragma 11, ISO 100) en compositie bepalen. Nog 1x verplaatsen vanwege de plots aanfloepende kadeverlichting en ik kon van start. Lastig waren wel de langs- en overvarende boten, die zorgen voor ongewenste spoken bij de lange sluitertijden die ik gebruikte. Ook de rondzwaaiende armen met groen knipperende lampen van een kermis attractie die telkens op het verkeerde moment van achter de huizen opdoken waren een uitdaging. Met de juiste timing en eindeloos herhalen kon ik naar huis met een flinke voorraad beelden om te gaan samenvoegen.

Deze bijvoorbeeld:

Het mergen bleek heel simpel: de beelden eerst voorbewerken in camera RAW, bewaren als JPEG en vervolgens Photoshop opdracht geven om er een HDR beeld van te maken. Dat levert zeker al een acceptabel beeld op:

Vervolgens kun je naar eigen smaak nog verder sleutelen. Ik hou zelf erg van het superscherpe heldere, ‘typische HDR’ effect. Ook zijn er allerlei filters die je foto een dramatische of surrealistische sfeer kunnen geven. Meningen verschillen hierover, maar ik ben een fan van dit soort beelden.